همان‌طور که می‌دانید سیستم ایمنی، محافظ امنیت بدن شما است. هم اکنون که وارد این مقاله شده‌اید حتماً این سؤال برای شما ایجاد شده که چگونه سیستم ایمنی بدن خود را قوی کنید تا در برابر عفونت‌های کوچک و بزرگ بتوانید از خودتان محافظت کنید، همچنین کمتر بیمار شده و در صورت بیماری سریع‌تر بهبود یابید. در این مطلب از مجله جوان ایرانی به بررسی راه‌های تقویت‌کننده سیستم ایمنی بدن می‌پردازیم.
اهمیت تقویت سیستم ایمنی بدن
برای اینکه اهمیت تقویت سیستم ایمنی بدن را به خوبی متوجه شوید، می‌توانید سیستم ایمنی را به عنوان یک سیستم امنیتی خانگی در نظر بگیرید. اگر شما بخواهید امنیت را در خانه برقرار کنید، بدیهی است که سیستم هشدار و امنیت خانه را تقویت می‌کنید. در واقع این سیستم مانند یک دزدگیر برای شما عمل می‌کند و احتمال ورود هر سارق احتمالی را اطلاع می‌دهد. اما مراقب باشید اگر بیش از حد این سیستم امنیتی حساس شود، حتی هر بار که درب منزل شما باز و بسته می‌شود، هشدار داده و تمامی افراد را دزد تصور می‌کند.
سیستم ایمنی بدن انسان‌ها هم دقیقاً به همین شکل است. برای اینکه بدن شما در برابر باکتری‌ها و ویروس‌ها محافظت شود، باید سیستم ایمنی بدن خود را تقویت کنید. اما مراقب باشید که بیش از حد این سیستم ایمنی پرکار نشود، زیرا در این صورت چندان مطلوب نیست. در واقع بیماری‌های خود ایمنی مانند آرتریت روماتوئید، لوپوس و بیماری‌های تیروئیدی معمولاً زمانی ایجاد می‌شوند که سیستم ایمنی به بافت‌های سالم بدن حمله می‌کند. بنابراین سعی کنید یک سیستم ایمنی سالم و بسیار متعادل داشته باشید.
در این مطلب از مجله جوان ایرانی تمامی راه‌هایی که به تقویت سیستم ایمنی می‌پردازد را شرح می‌دهیم.
آیا سیستم ایمنی بدن با افزایش سن تغییر می‌کند؟
بله دقیقاً درست است با بالا رفتن سن سیستم ایمنی بدن ما دائماً در حال تغییر است. حتی با افزایش سن سلول‌های جدید کمتری تولید شد و درنتیجه سیستم ایمنی بدن رو به تحلیل می‌رود.
اما نگران نباشید خبر خوب این است که راهکارهای بسیار زیادی برای تقویت سیستم ایمنی وجود دارد. شما عزیزان به‌هیچ‌وجه نباید نگران دوران سالمندی خود باشید، زیرا پیری یک فرایند طبیعی از زندگی انسان‌ها است. البته طبیعی است که هیچ‌کسی نمی‌خواهد بیمار شود یا دوره بیماری‌هایش زیاد طول بکشد. به همین دلیل ما اینجا هستیم تا به شما کمک کنیم با تقویت سیستم ایمنی خود چه در دوران کودکی، چه در دوران جوانی، چه در میان‌سالی و چه در دوران سالمندی سیستم ایمنی خود را قوی کنید تا کمتر دچار بیماری‌های مختلف شوید.
راه‌های تقویت سیستم ایمنی بدن (۱۳ راهکار موثر)
در این بخش از مجله جوان ایرانی به طور کامل برای شما اطلاعات مهمی را گردآوری کرده تا بتوانید از سیستم ایمنی خود حمایت کرده و آن را تقویت کنید.
۱) به طور منظم ورزش کنید
ورزش منظم و مرتب برای سالم نگه‌داشتن بدن شما بسیار ضروری است و به تقویت سیستم ایمنی کمک بسیار زیادی می‌کند.
سعی کنید حداقل ۵ بار در هفته ورزش کنید. در این صورت سیستم ایمنی بدن شما آمادگی لازم برای مبارزه با بیماری‌ها را دارد. در واقع ورزش به دلیل کاهش استرس یک راه عالی و بلیت طلایی برای حفظ یک سیستم ایمنی قوی است.
همچنین ورزش فشارخون را کاهش داده و باعث کنترل وزن می‌شود. از انواع بیماری‌ها شما را محافظت می‌کند. علاوه بر این سلامت قلب و عروق را بهبود بخشیده و به تقویت سیستم ایمنی کمک بسیار زیادی می‌کند.
۲) مصرف انواع ویتامین‌ها
سعی کنید در رژیم غذایی روزانه خود انواع ویتامین‌ها شامل ویتامین C، ویتامین E، ویتامین D را قرار دهید. این نوع ویتامین‌ها معمولاً در پرتقال، لیمو، سیب‌زمینی شیرین و فلفل دلمه‌ای به وفور یافت می‌شود. فراموش نکنید هنگامی‌که شما ویتامین سی مصرف می‌کنید، گلبول‌های سفید خون آن را ذخیره کرده تا سیستم ایمنی بدن شما را تقویت کنند.
کلم بروکلی، اسفناج، هویج فرنگی و سایر سبزیجات سرشار از آنتی‌اکسیدان‌ها هستند که برای سیستم ایمنی بدن شما بسیار ضروری است.
۳) کاهش استرس
اگر شما در طی فعالیت‌های روزانه خود استرس بسیار زیادی داشته باشید، در بدنتان هورمونی به نام کورتیزول ترشح شده که می‌تواند تأثیر منفی بر روی سیستم ایمنی بدن شما بگذارد و آن را سرکوب کند. بنابراین سعی کنید یک برنامه ورزشی منظم داشته باشید. به دوستان و خانواده خود اعتماد کرده و با آن‌ها معاشرت کنید. به مدیتیشن و یوگا بپردازید. خواب کافی را فراموش نکنید، معمولاً افرادی که در طی روز استرس بسیار زیادی دارند دچار اختلال خواب هستند.
۴) سیگار نکشید
طی تحقیقات انجام‌شده توسط مجله جوان ایرانی، سیگار باعث سرکوب سیستم ایمنی بدن می‌شود. بنابراین اگر سیگار یا سایر مواد مخدر را مصرف می‌کنید، در اسرع آن را ترک کنید. اگر نمی‌توانید به تنهایی آن را کنار بگذارید حتماً از یک مشاور کمک بگیرید تا بتوانید مواد مخدر را ترک کنید.
۵) ترک الکل
اگر الکل می‌نوشید آن را ترک کنید یا سعی کنید در حد اعتدال بنوشید. شما عزیزان باید بدانید که مصرف بیش‌ازحد الکل باعث اختلال در سیستم ایمنی بدن می‌شود.
۶) بهداشت را رعایت کنید
جوان ایرانی (irjavan.com)
سعی کنید بدن شما دچار عفونت نشود و نظافت و بهداشت را به خوبی رعایت کنید. سعی کنید دست‌ها و لباس‌های خود را به طور مکرر بشویید تا در برابر آلودگی‌ها از خود محافظت کنید. اگر شما عزیزان درجایی هستید که افراد زیادی وجود دارند، حتماً قبل از استفاده از دستشویی آن محل را بشویید. همچنین فراموش نکنید که قبل و بعد از غذا و هنگام سرفه نیز دست‌هایتان را به خوبی شستشو دهید.
اگر سرفه یا عطسه کردید از آرنجتان استفاده کنید و وسایل شخصی خود مانند حوله، لباس زیر و مواردی از این قبیل را در اختیار دیگران نگذارید.
همچنین می‌توانید از ضدعفونی کننده‌های الکلی برای از بین بردن میکروب‌ها بهره ببرید.
۷) حفظ وزن نرمال
اگر اضافه وزن و یا کاهش وزن دارید علت آن را پیدا کرده و رفع کنید. بسیاری از افراد به دلیل مشکلات تیروئیدی کاهش یا افزایش وزن دارد. بنابراین اگر به صورت غیرطبیعی وزن شما بسیار کم یا زیاد است، در اولین فرصت آزمایش تیروئید بدهید تا وضعیت شما بررسی شود.
۸) رژیم غذایی سرشار از میوه‌ها و سبزیجات
به منظور تقویت سیستم ایمنی، سعی کنید در طی روز میوه‌ها و سبزیجات فراوانی میل کنید. حتی شما عزیزان می‌توانید تست کنید و ببینید که مواد غذایی و چه میوه‌ای برای بدن شما سازگار است، همان‌ها را بیشتر مصرف کنید.
سعی کنید میوه و سبزیجات تازه مصرف کنید. فیبر میوه و سبزیجات به روده‌های شما کمک می‌کند تا ترکیبات بسیار مهمی برای سیستم ایمنی بدنتان تولید کند.
۹) خوب غذا خوردن
غذای خوب خوردن به این معنی است که در طی روز میوه، سبزیجات، پروتئین بدون چربی، غلات کامل، شیر و محصولات لبنی کم‌چرب یا بدون چربی را مصرف کنید. چربی‌های اشباع‌شده را محدود کنید تا کلسترول شما کاهش یابد، همچنین از قند و نمک نیز پرهیز کنید. البته شما عزیزان باید دقت کنید که برخی از ویتامین‌ها و مواد معدنی برای شما بسیار مضر است.
۱۰) افزایش مصرف چربی‌های سالم
سعی کنید در برنامه غذایی خود چربی‌های سالم بیشتری قرار دهید. چربی‌های سالم در واقع چربی‌های موجود در روغن زیتون، ماهی قزل آلا است. این نوع چربی‌ها باعث کاهش التهاب بدن شده و در نتیجه به تقویت سیستم ایمنی می‌پردازد.
۱۱) مصرف روغن زیتون
از آنجایی که روغن زیتون خاصیت ضدالتهابی دارد، خطر بیماری‌های مزمن مانند دیابت نوع ۲ و بیماری قلبی را بسیار کاهش می‌دهد. همچنین اگر شما عزیزان دچار بیماری شدید که با باکتری‌ها و ویروس‌های مضر سر و کار دارد، این روغن با آن‌ها مبارزه می‌کند. اسیدهای چرب امگا ۳ در سالمون و دانه‌های چیا نیز موجود است.
فراموش نکنید که التهاب مزمن، سیستم ایمنی بدن شما را سرکوب می‌کند.
۱۲) هیدراته نگه داشتن بدن
همان‌طور که می‌دانید کم‌آبی بدن باعث ایجاد سردرد می‌شود، همچنین تمرکز افراد را به هم می‌زند. عملکرد قلب و کلیه را مختل کرده و آن فرد خلق و خوی خوبی ندارد. فراموش نکنید که کم آبی بدن شما را مستعد ابتلا به بیماری‌های مختلف می‌کند. بنابراین سعی کنید روزانه مایعات کافی بنوشید. البته افراد مسن میل به نوشیدن مایعات را از دست می‌دهند و در واقع بدن آن‌ها احساس تشنگی نمی‌کند. این‌گونه افراد حتی اگر نیازی به نوشیدن نداشته باشند، باز هم باید مایعات کافی مصرف کنند. اگر ورزش شدیدی می‌کنید یا اینکه بیرون کار می‌کنید و آب و هوای منطقه شما بسیار گرم است، ممکن است نیاز به مایعات بیشتری داشته باشید. در واقع طوری باید مایعات مصرف کنید تا ادرارتان زرد کمرنگ شود.
۱۳) دریافت واکسن‌های توصیه شده
در هر مرحله‌ای از زندگی سعی کنید واکسن‌هایی که برای شما مناسب است را دریافت کنید. در واقع واکسن به سیستم ایمنی بدن شما این امکان را می‌دهد آنتی‌بادی‌هایی بسازد که قبل از اینکه شما را بیمار کند با عفونت‌ها مبارزه کند.
تغذیه و سیستم ایمنی بدن
این نکته بسیار ضروری است که سیستم ایمنی بدن شما برای اینکه به خوبی کار کند، به ویتامین‌ها و مواد مغذی خاصی نیاز دارد. به همین دلیل سالمندان بیشتر مستعد ابتلا به بیماری‌های مختلف هستند، زیرا مبتلا به کمبود ریز مغزی‌ها یا کمبود روی، سلنیوم، مس، اسید فولیک و ویتامین‌هایی مانند A ،B6 ،E ،C هستند.
سعی کنید رژیم غذایی با فیبر بالا شامل میوه، سبزیجات، پروتئین و غلات کامل داشته باشید.
مواد غذایی که باعث تقویت سیستم ایمنی بدن می‌شود، شامل میوه‌های خانواده مرکبات، فلفل دلمه‌ای قرمز، کلم بروکلی، سیر، زنجبیل، اسفناج، ماست، بادام‌ها، دانه‌های آفتابگردان، زردچوبه چای سبز، پاپایا، کیوی و صدف است.
آیا موز باعث تقویت سیستم ایمنی می‌شود؟
طی تحقیقات انجام‌شده از آنجایی که موز دارای ماده‌ای به نام لکتین است ممکن است باعث تقویت سیستم ایمنی شود. طی آخرین مطالعاتی که روی موش‌های آزمایشگاهی انجام داده شده، موز باعث تقویت سیستم ایمنی موش‌ها شده است.
اما فراموش نکنید که مواد غذایی به تنهایی نمی‌توانند بدن ما را سالم نگه دارند، بلکه باید در کنار آن وزن متناسبی داشته باشید، همچنین ورزش کنید و از عادت‌های مضر مانند سیگار کشیدن و مصرف زیاد الکل اجتناب کنید.
نحوه تشخیص سیستم ایمنی ضعیف و قوی
جالب است بدانید هیچ آزمایش مشخصی وجود ندارد که سیستم ایمنی شما را بررسی کند تا متوجه شوید که ضعیف است یا قوی.
برخی از مردم وقتی دچار عفونت می‌شوند، احساس می‌کنند که سیستم ایمنی بدنشان ضعیف است. درحالی‌که این مورد، یک تفکر اشتباه است!
اما باید بدانید سن افراد نقش بسیار مهمی در سیستم ایمنی آن‌ها دارد. به عنوان مثال کودکان خردسال هنگامی‌که برای اولین بار دچار عفونت می‌شوند علائم بسیار شدیدتری نسبت به بزرگ‌سالان دارند. سیستم ایمنی افراد مسن نیز نمی‌تواند به خوبی با بیماری مبارزه کند.
تقویت سیستم ایمنی کودکان
سعی کنید برنامه زندگی کودکان را طوری تنظیم کنید تا کمتر دچار بیماری شوند و دوره‌های بیماری آن‌ها کاهش یابد. تیم پزشکی مجله جوان ایرانی برای تقویت سیستم ایمنی کودکان توصیه می‌کند که آن‌ها حتماً صبحانه میل کنند. شب خواب کافی و منظم داشته باشند، برنامه ورزشی منظم برای آن‌ها تنظیم کنید. به‌هیچ‌وجه کودکان را در معرض دود سیگار دیگران قرار ندهید. میوه و سبزیجات فراوان در رژیم غذایی آن‌ها گذاشته و سعی کنید دست‌های آن‌ها را به طور منظم بشویید. البته برخی از قطره‌ها برای تقویت سیستم ایمنی کودکان وجود دارد که شما عزیزان باید تحت نظر پزشک این قطره‌ها را به فرزند خود بدهید.
قطره ایموپرت یکی از این قطره‌هاست که برای تقویت سیستم ایمنی بدن کودکان کاربرد بسیار زیادی دارد. البته مصرف این نوع قطره برای بیش از دو هفته توصیه نمی‌شود.
سیستم ایمنی ضعیف چگونه است؟
البته اینکه به شما بگوییم سیستم ایمنی بدنتان ضعیف شده، عبارت اشتباهی است. زیرا تمام سیستم ایمنی به‌یک‌باره ضعیف نمی‌شود، بلکه بخش کوچکی از سیستم ایمنی ضعیف شده، در این صورت احتمال ابتلا به عفونت‌های خاص در شما افزایش پیدا می‌کند. اما به این معنی نیست که شما مبتلا به هر نوع عفونتی شوید. برخی از افراد نسبت به دیگران سیستم ایمنی قوی‌تری دارند، در نتیجه در برابر انواع عفونت‌ها مقاوم‌تر هستند و حتی در صورت ابتلا به بیماری، زودتر بهبود می‌یابند.
سخن پایانی
همان‌طور که در این مطلب از مجله جوان ایرانی به طور کامل شرح داده شد، سیستم ایمنی بدن، همکاری بین اندام‌ها، سلول‌ها و پروتئین‌ها بوده، با تقویت آن توانایی مبارزه با میکروب‌ها را پیدا کرده تا از شما در برابر انواع بیماری‌ها محافظت کند. اما شما عزیزان باید بدانید که سیستم ایمنی بدن با افزایش سن تغییر می‌کند و نیاز به تقویت بیشتری دارد. اما از طرفی هنگامی‌که افراد در معرض باکتری‌ها، ویروس‌ها و سایر میکروب‌ها قرار می‌گیرند سیستم ایمنی تجربه بیشتری برای مبارزه با این نوع میکروب‌ها را پیدا می‌کند، همچنین در مراحل بعدی شما زودتر بهبود می‌یابید.